Zdrowe, mocne stopy to podstawa – w sensie bardzo dosłownym. Na nich opiera się ciężar całego ciała, to one noszą nas wszędzie tam, gdzie chcemy. O zdrowie stóp należy zadbać już u małych dzieci, od najwcześniejszych miesięcy ich rozwoju.
Niemowlęta możemy zachęcać do ćwiczeń łaskocząc je w podeszwy – będą wówczas podkurczać i prostować paluszki. Na tym etapie ważne jest, by nie krępować stóp dziecka sztywnymi bucikami czy zbyt obcisłymi skarpetkami. Gdy dziecko zacznie raczkować warto założyć mu skarpetki antypoślizgowe, a w chwili wyjścia na zimowe spacery – zamiast sztywnych kozaczków – specjalne lekkie i miękkie otulacze, które dodatkowo ochronią stópki przed chłodem.Kupno pierwszych bucików warto rozważyć, gdy dziecko zacznie stawać na nogach i robić pierwsze kroki. Warto kupić zdrowotne buty profilaktyczne dla dzieci, które wyeliminują problemy z chodzeniem w wieku późniejszym.
Odpowiednie obuwie będzie wtedy niezbędne na spacerach (w domu jednak warto zadbać o swobodę stóp malucha). Cholewka butów powinna sięgać ponad kostkę i mocno utrzymywać nogę. Noski powinny być szerokie, aby nie krępowały ruchów palców. Zwrócić uwagę musimy na sztywny zapiętek oraz szeroki obcas butów. Buciki mogą być sznurowane lub zapinane na rzepy. Podeszwa powinna być grubsza i uginająca się, amortyzująca wstrząsy podczas chodzenia i lekko wyprofilowana. Ważne jest, by obuwie było dłuższe od stopy o około 7-9 mm, ponieważ stopy dziecka przesuwają się do przodu w czasie każdego kroku i bardzo szybko rosną. Obuwie wykonane ze skór naturalnych oraz wysokogatunkowych materiałów tekstylnych posiada właściwości odprowadzania nadmiaru pary wodnej oraz dobrego pochłaniania potu.
Nie należy zakładać dziecku butów np. po starszym rodzeństwie, gdyż może to prowadzić do nieodwracalnego ukształtowania stopy.
Do około czwartego roku życia u dzieci występuje tzw. fizjologiczne płaskostopie, czyli zniekształcenie stopy polegające na obniżeniu się łuków kości, które decydują o nieprawidłowym ułożeniu stopy na podłożu, w rezultacie stopa staje się płaska. Stopa o prawidłowej budowie nie dotyka podłoża całą powierzchnią, jej kości układają się w łuk. W przypadku płaskostopia cała stopa przylega do podłoża. Leczenie płaskostopia u dzieci jest najczęściej zachowawcze polegające na gimnastyce, noszeniu wkładek i obuwia ortopedycznego.
Gimnastyka powinna obejmować rozruszanie mięśni poprzez podnoszenie stopami woreczków z ryżem, turlanie stopami piłeczek, chodzenie na zewnętrznych krawędziach stóp oraz na palcach. Jak najczęściej dziecko powinno chodzić bosą stopą po nierównych powierzchniach, na przykład po piasku, trawie. Szczególnie wtedy aktywują się mięśnie całych stóp. Płaskostopie u dzieci powyżej 5 roku wymaga korekcji. Zaniedbane płaskostopie w okresie intensywnego wzrostu, dziecka około 12-13 roku, może przynieść nieodwracalne skutki. Dlatego tak ważne jest zadbanie o zdrowie stóp dziecka już od najmłodszych jego chwil. Należy bacznie obserwować jego rozwój i w razie zauważonych nieprawidłowości niezwłocznie zgłosić się do lekarza ortopedy.
